Opdrachtgever
Gemeente Amsterdam, Vereniging X Helling
Architect
Dynamo architecten, YBB architecten
Stadsdeel
Noord
Projectarchitect(en)
Peter de Bruin, Yvo van Basten Batenburg
Aannemer
Van Braam-Minnesma
Adres
NSDM-plein 76
Programma
1.410 m² broedplaats
Fotografie
Jan-Richard Kikkert / Sabine Lebesque
X Helling (1920) is de oudste helling van de NSM scheepswerf. De betonnen constructie waarop de kiel van het schip rustte is in de jaren vijftig uitgebreid met een betonnen dek. Daaronder ontstonden werkruimtes die nu nog steeds in gebruik zijn. Na het faillissement van de scheepswerf in 1983 stond een deel van de werfgebouwen leeg. Ramen en deuren van X Helling zijn dichtgelast wanneer kunstenaars in 1993 op zoek gaan naar werkruimtes, de basis voor de huidige broedplaats. Met de toekenning van de status van rijksmonument kwam de onderhoudsplicht. Na verschillende toezeggingen steunt de gemeenteraad uiteindelijk het voorstel tot het behouden van simpele werkruimte voor vuile handen kunstenaars. In overleg met Monumenten en Archeologie is gekozen voor een circulaire aanpak. In lijn met de principes van originele werkgebouwen is het vormgevend principe utilitair en opportunistisch. Deuren en ramen werden puur op functionele grond bemeten en uitgevoerd met aanwezige materialen. De voorraadschuur werd Marktplaats, oppervlakten werden geoptimaliseerd en geschikt gemaakt voor 16 onverwarmde ateliers. Gevels en inbouw zijn de verantwoordelijkheid van de vereniging, dek en beton aanpak van de gemeente. Deuren en ramen zijn aangepast en gemaakt door de timmerman en lasser in de vereniging. Het geheel is binnen budget en op tijd klaar gekomen. Er zijn tien nieuwe jonge kunstenaars aangetrokken. X Helling is nu een broedplaats die voor de komende 20 jaar een plek geeft aan kunst en ambachten.